دوهفته نامه باختر زمین
سیاسی،اجتماعی،فرهنگی،اقتصادی وورزشی
دوهفته نامه باختر زمین
سیاسی،اجتماعی،فرهنگی،اقتصادی وورزشی
کنگره، کری را به سیخ کشید
سه
وزیر کابینه در جلسه روز سه‌شنبه درباره توافق هسته‌ای با ایران تمسخر و
تحقیر شدند. وزیر امور خارجه جان کری، وزیر انرژی ارنست مونیز و وزیر
خزانه‌داری جک لو، روز سه‌شنبه چهار ساعت از وقت خود را صرف دفاع از توافق
هسته‌ای با ایران در برابر کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان کردند.
کری که در ١٨ ماه گذشته ده‌ها سفر به پایتخت‌های اروپایی و خاورمیانه انجام
داده است، سرانجام توانست روز ١٤ جولای توافق هسته‌ای با ایران را به
نتیجه برساند. او به اعضای کنگره گفت در شرایطی که تحریم‌ها علیه ایران از
بین رفته‌اند، عدم پذیرش کنگره می‌تواند باعث گسترش برنامه هسته‌ای ایران
شود. کری گفت ما تضمین می‌کنیم با این توافق از گسترش برنامه هسته‌ای ایران
جلوگیری می‌شود.
بسیاری از قانون‌گذاران از جمله برخی دموکرات‌های کنگره، دولت را به
باطل‌کردن حق وتو رئیس‌جمهوری تهدید کرده‌اند. فرایند بررسی این توافق
براساس قانون، ٦٠ روز طول می‌کشد. حزب جمهوری‌خواه، که اکثریت کنگره را در
دست دارد، انتظار دارد این توافق رد شود، اما اوباما تهدید کرده است هر
قانونی را که‌مانع این قرارداد شود وتو می‌کند. تاکنون بسیاری از
جمهوری‌خواهان در کمیته آشکارا به مذاکره‌کنندگان توهین کرده‌اند.
رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، یوکیا آمانو، اوایل ماه جولای به تهران
رفت، سفری که در رسانه‌ها پوشش گسترده‌ای یافت. این سفر برای گفت‌وگو در
مورد به‌پایان‌رساندن بررسی درباره سوءظن تحقیقات مخفی ایران انجام شد.
آمانو پس از این سفر گفت این پروسه را می‌توان تا اواسط ماه دسامبر به
اتمام رساند. نمایندگان کنگره معتقدند میان آژانس و ایران توافقی مخفی
انجام شده است؛ اما کری گفت هیچ توافق مخفی‌ای وجود ندارد؛ کری افزود: این
روند طبیعی آژانس است. اما او مشخصا از این سخنان آشفته شد.
دکتر ولایتی : قطعنامه در مورد توان دفاعی ایران مردود است
مشاور بین‌الملل مقام معظم رهبری:
ایرنا:
مشاور امور بین‌الملل مقام‌معظم‌رهبری گفت: «سفر لوران فابیوس، وزیر خارجه
فرانسه و فدریکا موگرینی، هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به
ایران پدیده غیرمنتظره و بی‌سابقه‌ای نیست چراکه در سال ١٣٩٢ هم خانم
کاترین اشتون، مسئول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز به ایران سفر
کرد». علی‌اکبر ولایتی روز چهارشنبه در حاشیه دیدار با هیأت عالی‌رتبه علمی
و فناوری جنبش عدم‌تعهد در جمع خبرنگاران در پاسخ به سؤالی درباره سفر
وزیر خارجه فرانسه و همچنین هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا به
تهران افزود: «رفت‌وآمد بین جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشورها همواره صورت
می‌گرفته و حالا هم انجام می‌شود». او ادامه داد: «سفر وزیر خارجه فرانسه
یا هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران، پدیده غیرمنتظره و
بی‌سابقه‌ای نیست چراکه در سال ١٣٩٢ هم خانم کاترین اشتون، مسئول پیشین
سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به ایران سفر کرد».
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین در پاسخ به سؤال
دیگری درباره قطعنامه شورای امنیت در تحریم موشکی ایران گفت:
«قطع‌نامه‌ای که در شورای امنیت در ارتباط با امکانات دفاعی ایران به‌خصوص
درباره موشک‌ها تصویب شده، از نظر جمهوری اسلامی ایران مردود است». او
افزود: «این قطعنامه که تحت نفوذ کشورهای توسعه‌طلب و برتری‌طلب غربی
تصویب شده، برای این است که قدرت دفاعی ایران را تضعیف و بتوانند
خواسته‌های خود را به ما تحمیل کنند بنابراین جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه
زیر بار این نوع قطع‌نامه‌ها نرفته و نخواهد رفت». او ادامه داد: «اگر
آمریکایی‌ها و آنهایی که سیاست‌های این کشور را دنبال می‌کنند می‌توانستند
با تصویب دو یا سه قطعنامه جمهوری اسلامی ایران را محکوم کنند، لحظه‌ای
تردید نمی‌کردند و عملا کیان ایران و تمامیت ارضی و استقلالش را مورد تهاجم
قرار می‌دادند». او یادآور شد: «آنها می‌خواهند جمهوری اسلامی ایران یا در
صحنه نباشد یا اگر هم باشد، تحت نفوذ و سلطه آنها باشد».
لاریجانی در دیدار با موگرینی خبر داد
لاریجانی در دیدار با موگرینی خبر داد
شرق، آمنه شیرافکن:
لاریجانی یک قدم نزدیک‌تر آمد. حالا بررسی «برجام» در بهارستان پیش آمده و
باید دید آن‌طور که «احمد توکلی»، «علی مطهری» و جمعی از حقوق‌دانان مجلس
می‌گویند تصویب متن توافق در مجلس میسر خواهد شد یا نه. اصول قانون اساسی
نسبت به تصویب «برجام» در صحن علنی صراحت دارد. نه‌تنها در اصل ٧٧ که در
اصل ١٢٥ قانون اساسی بر تصویب معاهده‌ها و قراردادهای بین‌المللی در مجلس
تأکید شده است. بااین‌حال در مصوبه اخیر مجلس، تصویب توافق جامع برعهده
شورای‌عالی امنیت گذاشته شده و حتی شورای نگهبان نیز «مصوبه الزام دولت به
حفظ حقوق هسته‌ای» را به تصویب رسانده است. رئیس مجلس در دیدار با فدریکا
موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به تأکید گفته: «در صورت تأیید
جمع‌بندی وین، ایران پایبند به مفاد مورد توافق خواهد بود و آن را به دقت
اجرا خواهد کرد اما اگر ملت ایران احساس بدعهدی از سوی ١+٥ در اجرای توافق
کند، شرایط تغییر خواهد کرد و مجلس مراقب چگونگی اجرای توافق توسط ١+٥
است». موگرینی نیز از تصویب توافق جامع در مجلس ایران استقبال کرده و
می‌گوید: «بررسی توافق‌نامه وین در مجلس مهم است و پس از تصویب مجلس، تمرکز
در زمینه اجرای توافق‌نامه بسیار مهم خواهد بود و امیدواریم بتوانیم
قدم‌های بعدی در زمینه اجرای توافق‌نامه را برداریم». به گفته رئیس مجلس:
«بهارستان کار بررسی این توافق‌نامه را از جهت انطباق با قانون اساسی،
چارچوب‌های قانونی و مصالح کشور در زمینه پیشرفت و توسعه دانش هسته‌ای آغاز
خواهد کرد. مسئله مهم‌تر، نحوه اجرای این توافق‌نامه است که مجلس با
حساسیت بر نحوه اجرای آن نظارت خواهد کرد».
قانون اساسی چه می گوید
علی مطهری، احمد توکلی و مهدی دواتگری از جمله نمایندگانی به‌شمار می‌آیند
که در چندروز گذشته با وجود استقبال از توافق هسته‌ای، خواستار تصویب متن
توافق در مجلس ایران شده‌اند. دلیل تأکید آنها نیز صراحت قانون اساسی در
این زمینه است. در اصل ٧٧ قانون اساسی آمده: «عهدنامهها،
مقاولهنامهها، قراردادها و موافقتنامههای بین‌المللی باید به
تصویب مجلس شورای اسلامی برسد». اصل ١٢٥ نیز تأکید کرده که «امضای
عهدنامهها، مقاولهنامهها، موافقتنامهها و قراردادهای دولت ایران
با سایر دولت‌ها و همچنین امضای پیمانهای مربوط به اتحادیههای
بین‌المللی پس از تصویب مجلس شورای اسلامی با رئیس‌جمهور یا نماینده
قانونی او است». احمد توکلی از زاویه دیگری به این موضوع پرداخته و معتقد
است: «براساس اصل ٧٤ قانون اساسی، لوایح قانونی پس از تصویب در هیأت دولت
باید به مجلس ارائه شود». مهدی دواتگری نیز که هم تجربه قضاوت در
کارنامه‌اش دارد و هم وکالت، از دیگر نمایندگانی است که بر تصویب برجام در
صحن علنی مجلس تأکید دارد. به گفته او «مجلس یک ماه پیش قانون التزام دولت
به حفظ دستاوردهای هسته‌ای را تصویب کرد که البته مصوبه کمیسیون در صحن
جابه‌جا شده بود که نهایتا این قانون تصویب شد. در آن مصوبه، مجلس خود را
در توافق هسته‌ای مسلوب‌الاختیار کرد و تنها به بررسی توافق از سوی مجلس
رأی داد. در حالی که معاهدات بین‌المللی باید به تصویب مجلس برسند اما این
مصوبه نقض آشکار اصول ٧٧ و ١٢٥ قانون اساسی بود که عملا اختیار ورود مجلس
به پرونده هسته‌ای را سلب کرد». مطهری نیز هم‌کلام با دواتگری از زوایه
دیگری به تبعات عدم تصویب توافق جامع در بهارستان اشاره دارد: «موضوع مهم
این است که مجلس باید راجع به متن توافق نظر بدهد. اینکه عده‌ای می‌گویند
تنها شورای عالی امنیت ملی باید این متن را تصویب کند، حرف درستی نیست. ما
نباید جایگاه مجلس را پایین بیاوریم و از اختیارات آن بکاهیم، زیرا در
آینده ممکن است در موضوع دیگری کشور لطمه بخورد». او در جای دیگری به
جایگاه والای مجلس در قانون اساسی و اختیارات وسیع پیش‌بینی‌شده برای
پارلمان، اشاره کرده و می‌گوید: «به موجب قانون اساسی مجلس تنها نهاد
قانون‌گذاری در کشور است، اگرچه با ایجاد شوراهای مختلف که بعضا
قانون‌گذاری می‌کنند، عملا مجلس را محدود کرده‌ایم». به گفته او، اگر مجلس
هیچ دخالتی در موضوع هسته‌ای نداشته باشد، در مقابل تاریخ پاسخی نخواهد
داشت.
نگاه آینده‌نگرانه و نگرانی از تهدید قدرت پارلمان
منتقدان تصویب برجام از سوی شورای عالی امنیت در گفت‌وگوها به مخالفت با
«برجام» اشاره‌ای نداشته و در عین حال از توافق به دست‌آمده خشنودند. با
این حال تأکید آنها به این دلیل بوده که آنها در روندی تاریخی به وضعیت
کنونی و جایگاه مجلس می‌نگرند. برخی نمایندگان در بزنگاه هسته‌ای و فضای
احساسی این روزها به خوبی دریافته‌اند که تصویب برجام در شورای عالی امنیت،
خطر ایجاد روال فراقانونی در آینده را در پی دارد و اختیار مجلس را از
امکان و احتمال تأثیرگذاری در توافق‌نامه‌های بین‌المللی دیگر سلب می‌کند.
سخنان اخیر لاریجانی در دیدار با موگرینی نشان از آن دارد که مجلس یک گام
به تصویب متن توافق در صحن علنی نزدیک‌تر شده است. باید دید این مهم محقق
شده یا ورود مجلس به ماجرا، تنها به عنوان اهرم قدرتی مقابل کنگره به کار
گرفته خواهد شد. چنانچه برخی نیز بر این باورند که تصویب یا عدم تصویب
«برجام» در بهارستان منوط به واکنش‌های احتمالی کنگره خواهد بود.
چند خبر
حزب حاکم ترکیه روند صلح با کردها را مشروط کرد
سخنگوی حزب «عدالت و توسعه» ترکیه گفت چنانچه شبه‌نظامیان حزب کارگران
کردستان (پ‌ک‌ک) خلع سلاح شوند، روند صلح با این گروه ممنوعه می‌تواند
ادامه یابد. به نوشته روزنامه تودیززمان، «بشیر آتالای»، سخنگوی حزب عدالت و
توسعه، گفت: روند آشتی ترکیه با شبه‌نظامیان حزب کارگران کردستان فقط در
شرایطی می‌تواند ادامه یابد که این «عناصر تروریست» سلاح خود را زمین
بگذارند و کشور را ترک کنند. از سوی دیگر، اسکای‌نیوز نیز گزارش داد مقامات
آنکارا رسما توافق‌نامه‌ای را که به واشنگتن اجازه استفاده از پایگاه
هوایی اینجرلیک را می‌دهد، امضا کردند. براساس این توافق، آمریکا می‌تواند
از پایگاه هوایی اینجرلیک استفاده کند. همچنین دفتر نخست‌وزیری عراق تأکید
کرد این کشور خواهان حل مشکل آنکارا و حزب کارگران کردستان ترکیه از طریق
مذاکرات و کانال‌های دیپلماتیک بوده و حاضر است در این زمینه میانجیگری
کند. «سعد الحدیثی»، سخنگوی دفتر نخست‌وزیری عراق، اعلام کرد: عراق خواهان
حل مشکل ترکیه و حزب کارگران کردستان این کشور (پ‌ک‌ک) از طریق مذاکرات و
کانال‌های ارتباطی دیپلماتیک است تا بتوان به تفاهم برای حل‌وفصل مشکلات و
تلاش مشترک برای مقابله با تروریسم رسید. بیشتر حملات جنگنده‌های ترکیه
علیه پ‌ک‌ک، مواضع این گروه در کوهستان‌های واقع در شمال عراق را هدف قرار
می‌دهند که خاک عراق و جزء قلمرو اقلیم کردستان محسوب می‌شود. در همین حال،
جنگنده‌های ترکیه بار دیگر با ورود به حریم هوایی عراق پایگاه‌های پ‌ک‌ک
را در کوهستان‌های اقلیم کردستان عراق بمباران کردند. ارتش ترکیه اعلام
کرده است هدف از این حملات نجات یکی از پایگاه‌های ژاندارمری ترکیه بوده که
در معرض تیراندازی نیروهای پ‌ک‌ک در کوه‌های واقع در میان ترکیه و عراق
قرار گرفته بود.
پیشنهاد برکناری «جان بوئنر» از ریاست مجلس نمایندگان آمریکا
یک نماینده محافظه‌کار مجلس نمایندگان آمریکا پیشنهاد داد رئیس
جمهوری‌خواه این مجلس از این سمت برکنار شود. به گزارش خبرگزاری رویترز،
«مارک میدوز»، نماینده محافظه‌کار مجلس نمایندگان آمریکا، با طرح پیشنهادی
در این مجلس ضمن گلایه از آنچه وی «فرهنگ مجازات» مخالفان جان بوئنر، رئیس
مجلس نمایندگان آمریکا در این مجلس، خواند، پیشنهاد کرد بوئنر از این
جایگاه برکنار شود. با این حال، بعید است این پیشنهاد وی تصویب شده یا حتی
به رأی گذاشته شود اما نشان‌دهنده اختلافات درون حزب جمهوری‌خواه پیش از
برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری سال ٢٠١٦ است.
کشته‌شدن سرکرده گروه تروریستی «لشکر جنگوی» پاکستان
سرکرده گروه تروریستی ممنوعه «لشکر جنگوی» توسط نیروهای پلیس پاکستان کشته
شد. به گزارش خبرگزاری رویترز، پلیس پاکستان اعلام کرد نیروهای پلیس سرکرده
این گروه جدایی‌طلب را چهارشنبه درحالی‌که تلاش می‌کرد به هنگام انتقال
به زندانی دیگر فرار کند، کشتند. «مالک اسحاق» در فهرست تروریست‌های جهانی
آمریکا قرار داشت و گروه تأسیس‌شده توسط او تاکنون مسئول کشتار صدها نفر از
غیرنظامیان بوده که بیشتر این افراد از اقلیت شیعه پاکستان بوده‌اند. دو
مقام ارشد پلیس پاکستان در گفت‌وگو با رویترز اعلام کردند به هنگام انتقال
مالک اسحاق به همراه دو پسرش به بازداشتگاه، یک گروه مسلح برای آزادی آنها
حمله کردند. مسئولان پلیس اعلام کردند مالک اسحاق و دو پسرش در پی شلیک
پلیس کشته شدند.
«جاناتان پولارد» نوامبر آزاد می‌شود
وزیر دادگستری اسرائیل اعلام کرد «جاناتان پولارد» قرار است ٢٠ نوامبر سال
جاری میلادی پس از ٣٠ سال حبس آزاد شود. به گزارش خبرگزاری شینهوا، «آیلت
شیکد»، وزیر دادگستری اسرائیل، در صفحه توییتر خود نوشت کمیسیون آزادی
مشروط آمریکا تصمیم گرفته تا جاناتان پولارد آمریکایی را که برای اسرائیل
جاسوسی می‌کرد، آزاد کند. وکیل پولارد نیز در بیانیه‌ای تأکید کرد: موکلش
٢٠ یا ٢١ نوامبر سال جاری میلادی آزاد خواهد شد و براساس شرایط آزادی
مشروطش او حق ندارد به مدت پنج سال از آمریکا خارج شود. آن پولارد، همسر
سابق این جاسوس این تصمیم را یک «معجزه» خواند.
روسیه میزبان نشست ضد داعش
رهبران سرویس‌های اطلاعاتی، امنیتی و مقامات مجری قانون از ٦٤ کشور جهان در
«یاروسلاول» روسیه دیدار و درباره تهدیدهای سازمان‌های تروریستی
بین‌المللی نیز مذاکره خواهند کرد. به گزارش خبرگزاری ایتارتاس، این نشست
با نظارت سرویس امنیتی روسیه سازماندهی شده است. معاونت مطبوعاتی سرویس
امنیتی روسیه گفت این چهاردهمین نوع از این نشست‌ها خواهد بود و با هدف
بهبود سیستم جهانی مبارزه با تروریسم صورت خواهد گرفت و سازمان‌ملل نیز
براساس رویکردها و اصول قوانین بین‌المللی، هماهنگ‌کننده آن خواهد بود.
گزینه‌هایی برای رهبری طالبان
ملااختر
محمدمنصور، وزیر سابق راه و حمل‌ونقل دولت طالبان در سال ١٩٦٠ میلادی در
ولایت قندهار به دنیا آمد. او از قبیله اسحق زی پشتون است. او در سال ٢٠٠٦
به افغانستان بازگشت و عضو شورای رهبری طالبان شد. او فرماندار در سایه
قندهار بود و بر اساس گزارش‌ها دستی در قاچاق موادمخدر داشت. ملااختر محمد
به طور مستقیم در برنامه‌ریزی حملات علیه مراکز ولسوالی‌ها و هماهنگی
بمب‌گذاران انتحاری که به مرگ‌ومیر افغان‌های بی‌گناه منجر شد، نقش داشت.
در سال ٢٠١٠ و پس از بازداشت ملابرادر در کراچی، ملاعمر رهبر طالبان،
ملااختر محمد را به عنوان جانشین ملابرادر معرفی کرد. او به زبان‌های عربی،
دری، پشتو و اردو مسلط است. او را یکی از رهبران میانه‌رو طالبان می‌دانند
که نقش مهمی در پیشبرد مذاکرات صلح این گروه و دولت افغانستان داشته است.
اگرچه بسیاری از منابع او را جانشین احتمالی ملاعمر معرفی کرده‌اند اما
برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که به دلیل انتشار خبر کشته‌شدن ملاعمر توسط
ملااختر و گل‌آقا، جایگاه او در میان طالبان خدشه‌دار شده است.
ملابرادرآخوند نیز یکی دیگر از جانشین‌های احتمالی ملاعمر است. او در سال
۱۹۶۸ در ولسوالی دهراوود ولایت ارزگان در جنوب افغانستان متولد شد. او در
مدارس دینی درس خوانده و گفته می‌شود با قبیله پوپلزایی از قبایل قندهار
(جایی که حامد کرزی رئیس‌جمهوری افغانستان متولد شده) نسبت دارد. ملابرادر
یکی از چهار نفری است که در سال ۱۹۹۴ گروه طالبان را به رهبری ملاعمر تأسیس
کردند. ملابرادر از فرماندهان مورد اعتماد رهبر گروه طالبان شناخته می‌شد
که در سال ۲۰۱۰، در شهر کراچی در جنوب پاکستان بازداشت و روانه زندان شد.
ملاعمر در زمان حیاتش، ملابرادر و ملاعبیدالله را به عنوان معاون خود
انتخاب کرد. بر اساس برخی گزارش‌ها، او در سال ٢٠١٣ به همراه چند نفر از
رهبران طالبان از زندان آزاد شد. با این همه برخی دیگر از گزارش‌ها حاکی از
آن است که او هنوز هم در یک منزل امن در شهر کراچی نگهداری می‌شود.
می‌گویند او رابطه نزدیکی با طیب آقا، رهبر سیاسی طالبان در قطر دارد.
ملامحمد یعقوب، پسر بزرگ ملاعمر هم یکی از گزینه‌های روی میز طالبان است.
او که ٢٦ ساله است، به‌تازگی از مدرسه دینی کراچی فارغ‌التحصیل شده است. با
این حال برخی رهبران طالبان بر این باورند که ملایعقوب کم‌سن‌وسال است و
ممکن است هنوز برای رهبری طالبان مناسب نباشد. یکی از رهبران طالبان هم
گفته ملاعمر هیچ‌گاه تمایل نداشته که یکی از اعضای خانواده‌اش جانشین او
شوند.