دوهفته نامه باختر زمین
سیاسی،اجتماعی،فرهنگی،اقتصادی وورزشی
دوهفته نامه باختر زمین
سیاسی،اجتماعی،فرهنگی،اقتصادی وورزشی
گفت و گو با سرکنسول ترکیه در ارومیهدر خصوص کودتای اخیر
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از اروم نیوز، بعد از تحولات چند روز گذشته ترکیه و وقوع یک اقدام به کودتایی نافرجام در این کشور دو خبرنگار از دو رسانه آذربایجان غربی(احمد اسدی از اروم نیوز و محمد آقایارلو از میللت) به سرکنسولگری ترکیه در ارومیه رفتند تا سئوالات موجود در اذهان عمومی را از سرکنسول ترکیه در ارومیه بپرسند.
بعد از ورود به سرکنسولگری و استقبال کارکنان ترک از این دو خبرنگار به اتاق سرکنسول ترکیه در ارومیه رفتند. محمت بولوت یک دیپلمات واقعی بود، اتاقش پر بود از اشاء کلاسیک و چند مبل و یک دفتر کار ساده.
بعد از اینکه دکور مصاحبه توسط عوامل ما چیده شد، سرکنسول در برابر خبرنگاران ما نشست، اما فورا نسبت به بلند بودن صندلی خبرنگاران نسبت به صندلی خود اعتراض کرد. و صندلی ها یکدست شدند. این حرکت سیاسی و پاسخ های هوشمندانه بولوت به سئوالات جنجالی نشان داد که خبرنگاران ما با یک دیپلمات حرفه ای رو به رو هستند و مصاحبه به زبان ترکی استانبولی آغاز شد.
کتاب های شعر ترکی در کنار کتاب های سیاسی، جامعه شناسی و تاریخ روی میزش نشان میداد که آقای سرکنسول احساسات لطیفی هم دارد.
بولوت که میدانست که این دو خبرنگار برای چه به سرکنسول گری آمده اند، پیش از آغاز سئوالات گزارشی از آخرین وضعیت ترکیه بعد از کودتای نافرجام ارائه داد. البته او بر خلاف رسانه های جمعی از به کاربردن لفظ کودتا خوشش نمی آمد و اصرار داشت که اتفاقات چند روز گذشته در تروریسم ریشه دارد.
متن گزارش رسمی بولوت که احتمالا از وزارت امور خارجه در اختیار او قرار گرفته بود به شرح زیر است:
"عصر روز 25 تیرماه 1395، در شهر های مختلف ترکیه و در راس آن در آنکارا و استانبول خارج از سلسله مراتب فرماندهی نیروهای مسلح ترکیه یک تحرک نظامی صورت گرفته و مشخص گردیده است که این، اقدام کودتا از سوی گروهی از نظامیان در رتبه های متفاوت که در داخل نیروهای مسلح ترکیه لانه کرده بودند، می باشد.
ترکیه متاسفانه شاهد اقدام تروریستی یک گروه خائن که مجلس و نهادهای کشور خود را بمباران نمود، به سوی هم وطنان خود تیراندازی کرده و دوستان همرزم خود و فرماندهانش را از پشت خنجر میزند گردیده و مجلس ملی کبیر ترکیه، به عنوان تمثیل گر اراده ملی برای نخستین بار در تاریخ دموکراسی ترکیه از سوی یک باند خائن که از هواپیما ها و بالگردهای امانت دولت استفاده کرده اند، مورد حمله قرار گرفته است.
از سوی سلسه مراتب فرماندهی نیروهای مسلح ترکیه از ابتدا با این اقدام به کودتا مخالفت صورت گرفته است. سازمان امنیت (پلیس) و دادستان های جمهوری ترکیه در اسرع وقت تدابیر لازم را در مقابل این اقدام به کودتا اخذ نموده و این روند را متوقف نموده اند.
مردم ترکیه با نشان دادن یک همبستگی تاریخی همگام با حاکمیت خود در مقابل تانک های باند کودتاگر ایستاده و از این اقدام به کودتا جلوگیری کرده اند.
اقدام کودتاگران جهت تصرف مسلحانه سازمان رادیو و تلوزیون دولتی ترکیه و عملیات القایی که تلاش مینمودند با استفاده از ابزار اطلاعاتی اعم از اینترنت انجام دهند به سرعت متوقف شده است.
کودتاگران به تصرف مراکز رسانه های خصوصی نیر اقدام کرده اند، حال آنکه با مخالفت جامعه مدنی این اقدام نیز بی نتیجه مانده است. طی این روند مطبوعات ترکیه یک درس دموکراسی داده است.
تمامی احزاب سیاسی از دموکراسی، اراده ملی و مجلس ملی ترکیه به عنوان نماینده آن حمایت نموده اند، مجلس ملی ترکیه (26 تیرماه) نشست فوق العاده انجام داده و یک بیانیه مشترک را تصویب کرده است.
در عملیات صورت گرفته علیه گروه تروریستی مذکور، تقریبا 3000کودتاگر دستگیر شده و حدودا 100 نفر از آنان نیز در دریگیری ها کشته شده اند. در این اقدام به کودتا 161 نفر که در بین آن ها هم وطنان غیر نظامی نیز وجود دارند شهیده شده اند و حدودا 1400نفر نیز مجروح گردیده اند.
جناب رئیس جمهور ترکیه، جناب نخست وزیر، دولت، اعضای مجلس ملی کبیر ترکیه با نیروهای مسلح ترکیه در یک همبستگی کامل در کنار دموکراسی و حاکمیت قانونی جای گرفته و از این اقدام به کودتا ممانعت نموده اند.
اقدام به این کودتا چهره واقعی گروه تروریستی فتح الله گولن را آشکار ساخه است. (26تیر) در ترکیه زندگی به حالت عادی خود برگشته است. از این پس، در راستای مجازات باندی که اقدام کودتا نموده به شکلی که مستحق آن میباشد، گام های لازم برداشته خواهد شد.
از سوی دیگر، از طرف بسیاری از کشورها و سازمان ها من جمله جمهوری اسلامی ایران اظهارات پرمعنا در جهت حمایت و همبستگی با ترکیه علیه اقدام کودتاگران ابراز شده است. بدینوسیله تشکرات خود از جمهوری اسلامی ایران بابت اظهارات مذکور را نیز تقدیم میداریم.
پرسش و پاسخ ها:
آخرین وضعیت ترکیه بعد از کودتای چند روز گذشته چطور است؟
التهابات در ترکیه خوابیده، اوضاع آرام و نرمال است، اما تحقیقات و دستگیری ها کماکان ادامه دارد، پیش بینی میشود که در روزهای آینده طبق قانون و بدون عدول از آن، مسببین این حوادث محاکمه می شوند و به جزای خودشان خواهند رسید.
دلیل اصلی کودتا و علل نارضایتی کودتاچیان از دولت و حکومت را چه چیزی میدانید؟
من اتفاقات اخیر را نا رضایتی از حکومت یا دولت ترکیه نمیدانم و موضوعی را که شما میگویید احساس نمیکنم. این یک حرکت تروریستی بود.
سالها است که ما با گروه های بزرگ تروریستی جهان در حال مبارزه هستیم.
این حادثه اخیر هم یکی از آنها به شمار می آید و یک فعالیت تروریستی هست.
پس با این شرایط تروریست ها چطور در ارتش ترکیه نفوذ کردند، آیا میشود کسی که 40 سال در ارتش است تروریست نامید؟ چطور تا کنون شناسایی نشدند؟
همانطور که گفتم، فتح الله گولن، و تشکیلاتش تحت رهبری او، میتواند دولت موازی محسوب شود، آن ها تلاش کردند که از سالهای گذشته به هر طریقی افراد منصوب به خودشان را در سازمان ها و نهاد های مختلف وارد کنند. و هم اکنون شاهد تاثیرات منفی آن اقدام هستیم.
شایعه شد که در جریان کودتا، اردغان بوسیله هواپیما وارد آسمان جمهوری اسلامی ایران شده است، آیا این خبر را تایید میکنید؟
در این راستا هیچ خبری به بنده نرسیده.
واکنش های کشور های مختلف به کودتا چه بود؟ آمریکا با تاخیر پرمعنایی از دولت ترکیه حمایت کرد و رسانه های عربستان کودتاچیان را انقلابیون نامید!
همگام با اظهارات مسئولین ما ایران، روسیه، امریکا، فرانسه، نهاد های
وابسته به پارلمان اتحادیه اروپا، و همچنین بخش مهم از جامعه جهانی، با
تاکید بر حفظ زیرساخت دموکراتیک ترکیه محکومیت این گونه رفتار نسبت به
حکومتی که با انتخابات سر کار امده را مورد حمایت قرار دادند. و حکومت
انتخاب شده توسط ملت ترک را حمایت کردند. وزیر امور خارجه ایران از همان
ساعات اولیه، با وزیر امور خارجه ما تماس گرفته و اعلام کرد که هیچ کودتایی
در منطقه قابل قبول نیست و به این شکل از اراده مردم ترکیه حمایت کرد. از
این هم خیلی ممنونیم.
چرا رسانه های عربستان کودتاچیان را انقلابیون خواندند؟
از رسانه های عربستان اطلاعی ندارم اما باید مسئولین این حوادث، تروریست نامیده شوند.
در بعضی رسانه ها میگویند این کودتا ساختگی و نقشه اردوغان برای حذف مخالفان بوده است، نظرتان در این خصوص چیست؟
این ها ادعاهایی بی اساس هستندو نباید به آنها اعتباری قائل شد در نتیجه تحقیقات و محاکمه ها واقعیت آشکار خواهد شد.
ترکیه از ایالات متحده آمریکا خواسته است که گولن را به دولت ترکیه تسلیم کند، بنظرتان آیا این اتفاق خواهد افتاده؟
در روزهای آینده تحولات در این رابطه را خواهیم دید دولت ما گام های لازم
در این راستارا خواهد برداشت و در روز های آینده نتیجه آن معلوم خواهد شد.
تاثیر رسانه ها در برملا شدن نقشه های کودتاچیان چقدر مهم بود؟
رسانه های ترکیه طی این اتفاقات فعالیتهای خود را متوقف نکردند و از همان
لحظات ابتدایی این ماجرا، مسئولان ما در راس آنها رئیس جمهور، نخست وزیر
در رسانه ها بیاناتی اظهار کردند، لذا به این صورت مردم بی اطلاع نمانده و
ارتباط آنها با مسئولین قطع نشد.
علاوه بر این به طور آشکار و صحیح نشان دادند که در برابر اینگونه حرکات
خواهند ایستاد. رسانه ها به هیچ وجه در پشت حرکات خرابکارانه نبوده اند و
رفتاری منطبق بر خواست مردم و دموکراسی به نمایش گذاشتند و امتحان خودشان
رابه خوبی پس دادند.
بزرگ سابق حزب (ج ه پ) CHP "دنیز بایکان" در شبکه های اجتماعی پیامی گذاشته بود که حکومتی که 6 ماه است نتوانسته پ ک ک را شکست دهد، چطور 4 ساعته کودتا را شکست داد. جوابی دارید؟
یک جریانی پیش آمد و در مقابل این جریان، جامعه، دولت، نیروهای مسلح،
رسانه ها، مجلس و همه محکم ایستاند. و موضع آشکاری در پیش گرفتند. پس کودتا
سرکوب شد و راه موفقیت آن بسته شد. از این جهت به موفقیت رسید.
آیا در برابر پ ک ک (PKK) این همدلی وجود ندارد؟
در مبارزه با پ ک ک هم ملت ترک، یکدل و همصدا هستند.
دلیل اصلی طولانی شدن اختلافات داخلی ترکیه چیست؟ در موضوع مبارزه با تروریسم در ترکیه اختلاف وجود دارد؟
در کشور هایی که دموکراسی وجود دارد، اختلاف عقاید نیز وجود دارد. از این
رو انسانها در چهار چوب آزادی بیان و تفکر صاحب عقاید متفاوتی هستند و
برای بیان آن نیز آزاد هستند، از این رو چیزی که در ترکیه نیز وجود دارد
این است. انسان ها میتوانند در عقاید مختلفی باشند و حق بیان این را نیز
دارند.
ملت ترکیه در مقابل هرگونه تروریسم در همبستگی کامل به سر میبرند و در وحدت کامل هستند.
آثار این کودتا و این درگیری ها بر اقتصاد و توریسم ترکیه چه خواهد بود؟
همگام با اظهارات مسئولین، پیشبینی نمیشود که این حوادث تاثیر جدی بر اقتصاد و توریسم داشته باشد. از تیر ماه در ترکیه زندگی به حالت عادی خود برگشته است در مدت کوتاه مشاهده خواهد شد که همه چیز در عرصه های اقتصاد و توریسم در سیر طبیعی است. من معتقد هستم که ثبات در ترکیه به راحتی مختل نخواهد شد از این جهت تحولات اخیر تاثیر جدی نخواهد داشت.
واکنش مردم ایران به این کودتا و همچنین حملات تروریستی گذشته را چطور میبینید؟ و فضای عمومی ارومیه را چطور ارزیابی میکنید؟
ایران و ترکیه دو کشور مهم منطقه هستند، این دو کشور دارای روابط تاریخی و فرهنگی ریشه دار هستند، تحولات یک کشور از طرف کشور دیگر پی گیری میشود، در این راستا طبق تحلیل خودم، همان طور که حکومت ایران در این موضوع از حکومت ترکیه حمایت کرد، پس مردم نیز در این موضوع اختلافی ندارند.
بعد از این کودتا، جریان فتح الله گولن را چگونه میبینید؟ و آیا امروز این شاخه های نظامی و سیاسی را میتوان تمام شده و رو به مرگ دانست؟
میخواهم تکرار کنم که این اقدام به کودتا از سوی گروهی که در نیروهای مسلح ترکیه بوده انجام گرفته است و به موفقیت نرسیده است. این اتفاقات یک اقدام انجام شده از طرف سلسله مراتب نیروهای مسلح ترکیه نبوده. در رابطه با سئوال شما، اساسا از سالهای گذشته تلاش هایی بوده است. بعد از رویدادهای اخیر این تلاشها بیشتر شده و نتیجه های مثبتی دیده خواهد شد.
مصاحبه به زبان ترکی استانبولی
Türkiyenin son gelişmelerinden sonra ve bu ülkede başarısız olan askeri darbenin ardıca Batı Azerbaycan vilayetinin iki muhabiri( Ahmad ASADİ Uromnews ve Mohammad AGHAYARLOO Millət haber sitelerinden) Türkiyenin Urmiyedeki başkonsolusluğuna gidib, Batı Azerbyacan mediasında olan sorğuları sayın başkonsludan aktardılar.
Başkonsolosluğa girdikten ve Türk personel karşıladıktan sorna, bu iki muhabir başkonsolosun odasına davet olundular. Mehmet BULUT gerçekten bir diplomat, odası klassik eşyalrdan ve kaç mobilya ile bir sade iş ofisi.
Röportaj dekoru muhabirler tarafindan düzülerken, başkonsolos muhabirlerin önünde oturdu ama karşı tarafın koltuğunun yüce olmasına fotoğraf çekildiyi içinitirazini bildirdi ve şu andan itibaren iki taraf okşar koltuklarda oturdular.
BULUT`un bu siyasi hareketi ve tartışmalı sorularda zeki birisi olduğunu isbat etmesi , muhabirlere anlattı ki bir profesyönel diplomatla karşı karşıyadırlar. Röportaj Türkçe olarak başladı.
başkonsolosun masasında olan siyasi, sosyoloji ve tarih kitablarının yanısıra Türkce şiir kitablarının olması sayın başkonsolosun ince ve hassas ruhlu olmasınında simgesi sayıla bilerdi.
Bulut önceden muhabirlerin hangi nedenler esasında Türk konsolosluğuna gelmesini anlayarak, sorulardan önce Türkiye`de olan son durumu ve sonucsuz darbeni anlattı.
O mediaların aksine darbe sözcüğünü ifade etmeği hoşlamıyordu ve ısrar ederek bu kalkışmayı bir teröristi eylem olduğunu bildiriyordu.
1. Türkiye’nin durumunu son olaylardan sonra nasıl değerlendiriyorsunuz?
Olaylar yatışmıştır. Durum 16 Temmuz Cumartesi günü itibariyle normale dönmüştür. Soruşturmalar ve gözaltına almalar devam etmektedir. Önümüzdeki günlerde hukuk çerçevesinde sorumlular yargılanacak ve cezalandırılacaktır.
2. Darbecilerin kalkışmasının nedeni ve onların devletten ve hükümetten memnun olmamasını nasıl değerlendirmek gerekir?
Bunu hükümetten rahatsız olma ve ona karşı yapılmış bir girişim olarak görmemek gerekir. Bu demokrasi ve halkı hedef alan bir terörist faaliyettir. Türkiye’nin PKK ile son dönemde yoğunlaşan otuz kırk yıllık bir mücadelesi sürmektedir. Türkiye ulusal veya uluslararası diğer terör örgütlerine karşı da mücadele vermektedir. Son olay da terör faaliyetlerinden biri olarak önümüze çıkmıştır. Yani bir terörist faaliyettir.
3. Peki teröristler nasıl Türk ordusuna sızmışlardır? 30 yıl boyunca nasıl teröristler orduda hizmet yapmışlardır?
Biraz önce belirttiğim gibi Fetullah Gülen liderliğinde FETÖ / Paralel Devlet Yapılanması şeklinde bir örgütlenme vardır. Onun mansuplarının geçen uzun bir süreç içinde Türk Silahlı Kuvvetleri dahil devlet kurumlarında yuvalandığı anlaşılmaktadır.
4. Cumhurbaşkanı Sayın Erdoğan’ın darbe sırasınde uçak ile İran hava sahasına girmesinin planladığına dair haberler doğru mudur?
Bu yönde bir haberi ben görmedim.
5. Çeşitli ülkelerin bu darbe karşısında reaksiyonu nasıl oldu ve İran İslam Cumhuriyeti’nin reaksiyonunu nasıl görüyorsunuz?
Yetkililerimizce de dile getirildiği üzere, İran, Rusya, ABD, Fransa, Avrupa Birliği gibi uluslararası toplumun büyük bölümü, Türkiye’de demokratik yapının korunması gerektiği, seçimle iş başına gelmiş bir hükümete karşı böyle bir girişimin kabul edilemeyeceği ve Türk halkının tercihine saygı duyulması gerektiği yönünde açıklamalarda bulunulmuştur. İranlı yetkililerce yapılan açıklamalar memnuniyet vericidir. Olayın vuku bulduğu sıralarda İran Dışişleri Bakanı Sayın Zarif, Sayın Dışişleri Bakanımız ile telefonda temas ederek bölgede hiçbir darbenin kabul edilemeyeceğini belirterek Türk halkının iradesine desteğini bildirmiştir.
6. Neden Arabistan medyasında darbeciler için devrimciler ifadesi kullanılmıştır?
Arabistan medyasında nasıl bir ifade kullanılmıştır bilmiyorum, ancak bu kalkışmayı gerçekleştirenleri terörist olarak tanımlamak gerekir.
7. Sosyal medyada, darbe girişiminin Recep Tayyip Erdoğan tarafından tertiplendiği şeklinde ifadeler görüldü, buna ilişkin ne dersiniz?
Bunlar asılsız iddialardır, itibar edilmemesi gerekir. Soruşturmalar ve yargılamalar neticesinde de bu durum açık bir şekilde ortaya konacaktır.
8. Türk yetkililer Fetullah Gülen’i darbe girişimi konusunda suçluyorlar ve hatta Sayın Cumhurbaşkanı da Amerika’dan Gülen’i iade etmesini talep etti. Sizce ABD bunu kabul edecek midir?
Önümüzdeki günlerde gelişmeleri göreceğiz. Hükümetimiz bu yönde gereken adımları atacaktır ve önümüzdeki günlerde sonuçlar görülecektir.
9. Basının darbecilerin planlarını bozma konusundaki etkisini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türk basını olaylar sırasında bir kesintiye gitmemiştir. Hadiselerin başından itibaren Sayın Cumhurbaşkanımız ve Sayın Başbakanımız başta olmak üzere birçok yetkilimiz televizyonlarda açıklamalarda bulunmuşlardır. Dolayısıyla bu yolla halkımız bilgilendirildi, yetkililerimizle halkımız arasında temas koparılmadı. Ayrıca Türk basını bir bütün olarak açık biçimde böyle bir darbe girişiminin yanında yer almayacağını gösterdi, halkın tercihi ve demokrasiden yana tavır segiledi, çok başarılı bir sınav verdi.
10. CHP`nin eski Başkanı Deniz Baykal sosyal medyadaki mesajında şöyle diyor: “6 Aydır PKK`nın işini bitirmeyen devlet, 4 saatte darbeyi bitirdi”. Buna ilişkin ne dersiniz?
Türkiye’de bir darbe girişimi ortaya kondu, devlet, halk, Meclis, Hükümet, Silahlı Kuvvetler, basın ve saire herkes dik bir duruş ve net bir tavırla bunun karşısında durdu ve girişimi akamete uğrattı.
11. PKK karşısında neden bu birlik ve beraberliği görmüyoruz?
Türk milleti PKK karşısında da birlik ve beraberlik içindedir.
12. Bu arada tartışmaların uzamasının nedeni nedir?
Demokrasilerde tartışmalar olur. Dolayısıyla herkes fikir ve ifade özgürlüğü çerçevesinde farklı görüşleri ifade edebilirler. Dolaysıyla Türkiye’de olan şey budur. Türkiye’de terörizmle mücadele konusunda ben birlik olduğunu düşünüyorum. Belki bazı hususlarda çeşitli nedenlerle görüş ayrılığı vardır, ancak Türk milleti terörün her türlüsü ile mücadele konusunda dayanışma içerisindedir ve yek vücuttur.
13. Bu başarısız darbenin Türkiye ekonomisine ve turizm sektörüne etkisi ne olabilir?
Yetkililerimizce de ifade edildiği üzere, gelişmelerin ekonomi ve turizm üzerinde ciddi bir tesirinin olması beklenmemektedir. 16 Temmuz Cumartesi günü itibari ile Türkiye’de yaşam normale dönmüş durumdadır ve iktisat ve turizm konusunda herşeyin olağan seyrinde olduğu kısa süre içinde görülecektir. Türkiye’deki istikrarın kolaylıkla bozulmayacağını düşünüyorum. Bu açıdan, son olayların ciddi bir etkisi olmayacaktır.
14. İranlıların son olayda ve geçmiş terör saldırılarında Türk halkına karşı yaklaşımı nasıldır ve siz Urumiye’deki bakış konusunda neler söylersiniz?
Türkiye ve İran bölgenin iki önemli ülkesidirler. Köklü tarihi ve kültürel ilişkilere ve ortaklıklara sahiptirler. Doğal olarak birindeki gelişmeler diğeri tarafından izlenir. İran hükümeti gibi İran halkının da son olaylar karşısında Türk halkının yanında olduğu şüphesizdir.
15. Bu darbeden sonra FETÖ`nün sonunu nasıl görüyorsunuz? Bugünden itibaren FETÖ’nün siyasi ve askeri uzantılarını bitmiş sayabilir miyiz?
Tekrarlamak istiyorum, Türk Silahlı Kuvvetlerinin içinde belli bir grup tarafından gerçekleştirilen ve başarısız olan bir darbe girişimi olmuştur. Bu olay Türk Silahlı Kuvvetlerinin emir-komuta zinciri içinde yapılan bir girişim değildir. Sorunuza gelince, bu konuda geçtiğimiz yıllardan itibaren çalışmaların yapıldığı malumdur. Son darbe girişimi olayından sonra bu çalışmalar yoğunluk ve hız kazanmış olup, olumlu sonuçları görülecektir.
مصاحبه و تنظیم: احمد اسدی-محمد آقایارلو
